Evenement 2004


“De Wonderbaerlycke avontuuren van Johannes Wier”

Met onze knipogende excuses… Het 9de Geuzenevenement breekt niet enkel uit zijn Nieuwkerkse grenzen, het huppelt vrolijk rond in de 16de eeuw zonder zich veel om de chronologie te bekommeren. Zo bezoekt Hannes Wier het hof van paus Hadrianus VI in Rome (paus in 1522-1523), loopt in de jaren ’80 een Gentse boekhandel binnen, leeft in 1554 te Firenze en enkele taferelen later en omstreeks 1560 vinden we onze immer jonge man terug bij de Franse koningin Catherina de Medicis en ziener Nostradamus… Maar geen nood, deze wandelgids houdt je nauwgezet op de hoogte.

Idee: Kristin De Meyere
Teksten: Raymond Slosse
Regie: Michiel Therry

In de rol van Hannes Wier:
Bert Bouve, Brecht Dejonckjeere, Jo Loobuyck, Jo Lottegier, Johan Nuytten, Jan Steen, Christophe Vanhecke, Bernie Verhee.

Hoe Hannes Wier In Nieukerque Crackeelt

Johannes Wier werd in 1515 in Grave, Noord-Brabant, geboren als zoon van een welvarend groothandelaar in hop. Deze tolerante jonge humanist liep eerst school in ’s Hertogenbosch, Antwerpen en Bonn en zwierf dan door Europa op zoek naar kennis en wetenschap. Was Nieuwkerke een van zijn pleisterplaatsen op deze tocht? In 1537 promoveerde hij tot “doctor medicinae” in Orleans. Daarna vestigde hij zich als arts achtereenvolgens in Grave, Arnhem, Düsseldorf en Gulik. hij overleed in 1588 te Tecklenburg.

Hoe Hannes Wier Typre Eenen Dooven Verjaaght

Het zogenaamde Beleg van Ieper speelde zich af tegen de achtergrond van het Grote Schisma, de strijd tussen paus Urbanus VI (verkozen in Rome) en Paus Clemens VII (verkozen in Avignon). De eerste had de steun van de Engelsen, de tweede van de Fransen. Van 10 juni 1383 tot 10 augustus van hetzelfde jaar hield een leger van (volgens niet altijd betrouwbare bronnen) 20.000 Gentenaars en 60.000 Engelsen de stad in de tang. De laatste bestorming van 8 augustus mislukte. Op 10 augustus staken de Engelsen de voorsteden (buiten de muren) van Ieper in brand en verlieten het strijdtoneel. Volgens de franciscanen dankte de stad haar redding aan Onze-Lieve-Vrouw-van-Thuyne. In de jaren die volgden, zwollen de hagiografische fabels aan. Van 1384 herdacht Ieper jaarlijks de Mariale tussenkomst met een processie op 8 augustus, vanaf 1523 op de eerste zondag van augustus.

Hoe Hannes Wier Te Ghent Een Qualyck Lief Verkent

In de 16de eeuw concentreerde de joodse aanwezigheid in de Zuidelijke Nederlanden zich vooral in de handelssteden Brugge en Antwerpen. Veelal ging het om nakomelingen van Spaanse en Portugese joden, voor de bloedige vervolgingen aldaar gevlucht in de twee vorige eeuwen. De meeste waren “marranen” (= tot het katholicisme bekeerde joden, die evenwel dikwijls een dubbel leven leidden en in het geheim het jodendom trouw bleven). In de jaren 1530 en 1540 vaardigde Karel V edicten en plakkaten uit die aanspoorden “de geveynsde Kerstenen” te verklikken. Vooral in Antwerpen vreesde de stadsmagistraat voor rampzalige economische gevolgen mochten de “marranen” wegtrekken en legden de ordonnanties in de mate van het mogelijke naast zich neer.

Hoe Hannes Wier Te Wittenberg Eene Sorgelycke Maaght Aanhoort

De augustijnenmonnik Maarten Luther (1483 – 1546) doceerde filosofie en theologie aan de universiteit van Wittenberg (Duitsland), toen hij de strijd aanbond tegen de aflatenhandel (1517). Zijn conflict met de hogere geestelijkheid en Rome leidde tot zijn “ban” uit de Roomse Kerk (Worms, 1521) en mondde tenslotte uit in de publicatie van een in het Duits vertaalde bijbel (Nieuwe en Oude Testament) en een catechismus, de aanzet tot de Lutherse Reformatie. Hij zette zich ondermeer af tegen de Maria- en heiligenverering en het priestercelibaat. In 1525 trad hij trouwens in het huwelijk.

Hoe Hannes Wier Zyne Catelyne Kwyt Speelt

De enige Nederlandse paus die Rome ooit telde, was Hadrianus VI (1522 – 1523). Hij werd in 1459 te Utrecht geboren als Adriaan Florenz. Boeyens, studeerde theologie te Leuven en werd in 1507 opvoeder van de jonge prins Karel, de latere keizer Karel V. In Rome volgde hij de pompeuze en geldverslindende Leo X (de “uitvinder” van de aflatenverkoop) op en maakte zich door zijn strengheid en soberheid uiterst gehaat bij de Vaticaanse hofdignitarissen. Hij ligt nog steeds begraven in de Santa Maria dell’ Anima te Rome.

Hoe Hannes Wier Zyn Buys Aan De Wilghen Hangt

De oorsprong van de draailier is onbekend. De eerste afbeeldingen ervan dateren uit de 12de eeuw, sculpturen in de kerkportalen op de pelgrimsroutes naar Santiago de Compostela.

Hoe Hannes Wier Te Firenze Welghecomen Was

De Medici, een bankiersgeslacht uit Firenze, eigenden zich al vanaf de helft van de 15de eeuw de onbeperkte macht toe, niet enkel in de republiek Firenze, maar later in heel Toscane en – onrechtstreeks – in Rome. De familie leverde immers met Giovanni de Medici paus Leo X (1475–1521) en met Guilo paus Clemens VII (1523–1534). Catherina werd door haar huwelijk met Hendrik II een intrigerende koningin van Frankrijk. Cosimo (1519–1574) veroverde in 1555 Siena en de titel van groothertog van Toscane. De Medici waren alom be- en geroemd als renaissanceadel en gulle mecenaten.

* De David, een atletische marmeren jongeling (met slinger) van meer dan 7m hoog, van de hand van Michelangelo Buonarroti, dateert van september 1504. Tot 1873 bleef het beeld in openlucht staan bij het palazzo Vecchio.

Hoe Hannes Wier Torleans Zyn Bulle Haalt

Het was keizer Karel de Grote die in de 9de eeuw de aanzet gaf tot het oprichten van klooster- en kathedraalscholen in Orleans. Al in de 13de eeuw genoot het onderwijs (in Frankrijk naast Parijs en Montpellier) in deze koninklijke residentie een internationale faam, vooral om het onderricht in het recht en de “vrije kunsten” (ondermeer geneeskunde). Oud-leerling van deze colleges Bertrand de Got, de eerste Avignon-paus Clemens V (1303–1314), besloot in 1305 tot de fusie van de colleges van het H. Kruis, de aanzet tot de oprichting van een universiteit in de Loire-stad.

Hoe Hannes Wier Nostradamus Consulteert

Michel Nostradamus werd op 14 december 1503 geboren te Saint-Rémy in de Provence, uit het huwelijk van de notaris en bekeerde jood Jacques Nostradamus en Renée de Saint-Rémy. Hij studeerde wetenschappen in Avignon en daarna geneeskunde aan de universiteit van Montpellier. Zijn tijdgenoten hadden voor hem de hoogste waardering als onversaagde bestrijder van de pest in Aix (1546) en Salon (1548). Zijn faam als ziener bracht hem ondermeer aan het hof van Hendrik II en Catherina de Medici. hij overleed in Salon op 2 juli 1566. Twee jaar na zijn cryptische en niet- chronologische voorspellingen uit: “Les propheties de M. Michel Nostradamus. Dont il y a trois cens qui n’ont encore iamais esté imprimées. Adioustées de nouueau par ledict Auteur”.

Hoe Hannes Wier Besluyt

In 1563 verscheen in Bazel van de hand van doctor Johannes Wier het boek “De praestigiis Daemonum et incantationibus ac veneficiis” of “Over de begoochelingen der demonen en over bezweringen en vergiftigingen”, waarin hij de heksenprocessen het werk van Satan noemt en over de heksen schrijft “Zij hebben hun verstand verloren, zodat zij bekennen wat zij onmogelijk konden doen… Zo storten zij zich uit vrije wil in de dood”. Enkele ‘geleerde’ tijdgenoten reageerden fel en heftig tegen zijn humanistische theorieën. hij overleed in 1588 te Tecklenburg.

Het werk van doktor Johannes Wier werd in 2002 door Erasmus Publishing Rotterdam heruitgegeven onder de titel “Duivelse bezetenheid” (ISBN 90-5235-161-9).